Kwartaalbladen » 1989 (jaargang 30) » No. 1 » pagina 28
Als reaktie op de vraag betreffende het spinnen en weven aan de
Langedijk (Westfr. Fam. 1987 pag. 71) volgen hier enkele gegevens over dit onderwerp.
Rond de 18e eeuw was er in bijna elk dorp een spinbaan.
In 1732 vinden we in:
Zuid Scharwoude, een dorpsspinbaan
Noord Scharwoude, diaconijs spinbaan
Warmenhuizen, 't baanhuijs voor de armen
Nieuwe Niedorp, de baan (ledig)
Koedijk, de arme dorpsspinbaan.
(Verpondingsregister 1732 A.R.A. Financie Holland nr. 516).
De dorpsrekening van Koedijk vermeldt in 1681: betaald de kooppenningen van 't spin- of baenhuijs ƒ 101-11-8.
Dat er ook kinderen in de spinbaan werkten blijkt uit de diaconie rekeningen, waarin vanaf 1687 uitgaven voorkomen wegens betaling aan de
schoolmeester, "voor 't leren in de baen".
In 1697 werd bij de verkiezing van het nieuwe dorpsbestuur opgemerkt dat
er vanouds twee armevoogden waren, maar omdat, wegens de vele armen,
door schout en schepenen een spinbaan is opgericht, waardoor meer toezicht nodig is, zijn er nu drie armevoogden.
In 1694 en 1695 werd er te Koedijk garen gesponnen voor Gerrit Claesz Schouten, koopman te Krommenie. Het spinloon bedroeg 15 duiten het pond.
Uit het vorenstaande blijkt duidelijk dat dit spinnen het werk was van gealimenteerde armen. Deze armen moesten door gedwongen arbeid iets
van hun alimentatie terugverdienen en hun kinderen en de arme weeskinderen ondergingen hetzelfde lot.
Uit het antwoord op een vragenlijst van de Agent van Nationale Economie, omtrent de aanwezigheid van fabrieken en dergelijke, het volgende:
Gelijkheid, Vrijheid, Broederschap.
5-1-1801. De Municipaliteit van Koedijk en Huiswaard.
Het enigste dat bij ons deswegens grijpt en in zekere zin een fabriek
kan genaamd worden, is een spinbaan waarin kinderen van gealimenteerde
personen werken moeten, op poene van geen alimentatie anders te mogen
genieten. Eene inrichting die alhier zedert eenige tijd na des zelvs
oprichting op de proef zeer goed en voordelig wordt bevonden en wel te
wensen was dat door andere plaatsen werd nagevolgt. Niet tegenstaande 't
geringe loon dat er mede gewonnen wordt, daar het op den duur nog al
meerder bedraagt als men denken zoude en om zoo te spreken allemaal
winst is dat er van komt, alzoo de kinderen anders tog ledig bij den weg loopen.
© 1954-2024 |
Westfriese Families |
E-mail |
Sitemap
"Die zijn voorgeslacht niet eert, is zijn eigen naam niet weerd."